Şirvanşahlar devleti

Şirvanşahlar devleti




6 yüzyılın ilk yarısında Şabran ve Gilgil nehirleri arasında kurulmuş olan Şirvanşahlar devleti yaklaşık 1000 yıl (1538 yıl) varlığını sürdürmüştür. Önceleri Şirvanşahlar devleti Arap Hilafetine bağlı olduğundan bu dönemle ilgili az sayıda bilgi mevcuttur. 861 yılında Arap kökenli Mezyediler Şirvanşahlar devletinin bağımsızlığını ilan etmiştir. Sınırları ku zeyde Derbent ve Samur nehri, güneyde Kür nehri, doğuda Göyçay ve Şeki, batıda Hazar deniziyle çevriliydi. Uzun yıllar tarih sahnesinde varlığını sürdürmüş Şirvanşahlar devleti zaman zaman değişik hanedanlar tarafından yönetilmiştir: Mezyediler (861-1027), Kesraniler (1027-1382) ve Derbendiler (1382-1538). 1538 yılında Safeviler devletine ilhak edilmiştir.
Başkenti önce Şirvan, 10. yüzyılın birinci döneminden itibaren Yezidiyye (Şamahı) şehri olmuştur.

Hakimiyette olan hükümdarlar:
861-? Heyzem ibn Halid
?-? Mehemmed ibn Heyzem
?-? Heyzem ibn Mehemmed
?-? Eli ibn Heyzem
918-948 Ebu Tahir Yezid
948-956 Mehemmed ibn Yezid
956-981 Ehmed ibn Mehemmed
982-991 Mehemmed ibn Ehmed
991-1027 Yezid ibn Ehmed
1027-1034 Menuçehr ibn Yezid
1034-1043 Abu Mensur ibn Yezid
1044-1049 Gubad ibn Yezid
1049-1050 Buht-Nessereli ibn Ehmed
1050-1063 Sallar ibn Yezid
1064-1096 I. Feruburz ibn Sallar
1096-1106 II. Menuçehr ibn I. Feriburz
1107-1120 I. Efridun ibn I. Feriburz
1120-1160 III. Menuçehr ibn I. Efridun
1160-1161 II. Efidun ibn III. Menuçehr
1161-1196 I. Ahsitan ibn III. Menusehr
1196-1204 I. Şahenşah ibn III. Menuçehr, I. Ferruhzad ibn III. Menuçehr, II. Feriburz ibn II. Efridun
1204-1225 I. Gerşasb ibn I. Ferruhzad
1225-1244 III. Feruburz ibn I. Gerşasb
1244-1260 II. Ahsitan ibn III. Feriburz
1260-1282 II. Ferruhzad ibn II. Ahsitan
1283-1294 III. Ahsitan ibn II. Ferruhzad
1294-1317 I. Keykavus ibn III. Ahsitan
1318-1335 I. Keygubad ibn II. Ferruhzad
1336-1372 Kavus ibn I. Keygubad
1372-1382 Huşeng ibn Kavus
1387-1417 İbrahim ibn Sultan Mehemmed
1417-1465 I. Halilullah ibn Şeyh İbrahim
1465-1500 Ferruh Yesar ibn I. Helilullah
1500-1501 Behrambey ibn Yesar
1501-1502 Gazibey ibn Yesar
1502 Sultan Mahmud ibn Gazibey
1502-1524 II. Şeyh İbrahim ibn Sultan Mehemmed¬gazi
1524-1535 Halilullah ibn II. Şeyh İbrahim
1535-1538 Şahruh ibn Ferruh Yesar