Saciler devleti
Saciler Devleti Arap işgaline karşı yürütülen mücadele yıllarında meydana gelmiştir. Sülalede ki herkes Afşin lakabı kullanmıştır. Bu sülale Orta Asya’nın Eşrusan vilayetinin eski hanedanlarındandır. Arap ordusunun birçok meşhur savaşçılarının yanı sıra Afşin Heyder ibn Kavus da bu hanedandandır. Hilafet ordularında hizmet eden meşhur Türk komutanlarından biri Türk nesepli Muhammed bin Ebu Sac Divdad 879 yılında hilafetin emriyle Azerbaycan’a hâkim tayin edildi. O da Saciler devletinin temelini atmıştır. Devletin sınırları güneyde Zencan’dan kuzeyde Derbend’e, doğuda Hazar denizinden, batıda İrevan yakınlarındaki Ani ve Debil şehirlerine kadar uzanıyordu. Sacoğullarının hâkimiyeti döneminde (879-941) Azerbaycan’ın Güney bölgeleri bağımsız devletlere dönüşmüştür. Hilafetin egemenliğinden çıkmış Sacilerin kendi paraları vardı. 9. yüzyılın sonlarında (898, 900) Mehemmed ibn Ebu Sac’ın adından para basılmaya başlanmıştır.
9. yüzyılın 80’ li yıllarından 10. yüzyılın 40’lı yıllarına dek, yani yarım asırdan daha fazla bir tarihi dönem süresince bütün Azerbaycan topraklarının Azerbaycan Türk devletinin - Saciler devletine bağlı olması ülke genelinde iktisadi ve medeni ilişkilerin daha da derinleşmesine, Azerbaycan Türk halkının etnik halk motiflerinin güçlenmesinde etkisi olmuştur.
Devletin varlığına 942 yılında Salariler devleti tarafından son verilmiştir.
Başkenti Marağa ve Erdebil şehirleri
Hakimiyette olan hakimler:
889-901 Mehemmed ibn Ebu Sac
901 Haziran-Temmuz Divdad ib Mehemmed
901-927 Yusif ibn Ebu Saj
928-929 Ebdül Müsafir
929-931 Vasif
931-932 Muflih
932-941 Deysem ibn İbrahim